Trẻ sơ sinh ngủ không sâu giấc, thường xuyên quấy khóc, vặn mình sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ, đồng thời khiến cha mẹ lo lắng, mệt mỏi, căng thẳng. Tình trạng trẻ quấy khóc, ngủ không sâu giấc có thể do nguyên nhân sinh lý, bệnh lý hoặc các thói quen sinh hoạt hàng ngày không hợp lý.
Nguyên nhân sinh lý khiến trẻ quấy khóc, khó ngủ
Tương tự như người lớn, ở trẻ nhỏ giấc ngủ cũng được chia thành hai dạng đó là: giấc ngủ REM (rapid eye movement) và giấc ngủ Non- REM (non rapid eye movement). Ở người lớn, giấc ngủ Non-REM chiếm 75% thời gian ngủ, giấc ngủ REM chiếm 25%.
Tuy nhiên ở lứa tuổi trẻ em, thời gian cho giấc ngủ REM chiếm tới 50%. Đặc điểm của giấc ngủ REM là mặc dù cơ thể ngủ, nhưng não bộ và các cơ quan hô hấp lại tăng hoạt động, khiến trẻ thở nhanh và nhịp tim cũng tăng nhanh hơn. Do đó, trẻ thường ngủ không sâu giấc, rất dễ bị tỉnh giấc khi có các tác động từ bên ngoài.
Ngoài ra, một số vấn đề sinh lý khác như bé bú không đủ no hoặc quá no, trẻ bước vào tuần khủng hoảng, tập đi, tập bò, mọc răng,… Những điều này đều có thể làm gia tăng căng thẳng ở trẻ và khiến bé trở nên quấy khóc, khó ngủ hơn.
Trẻ quấy khóc, khó ngủ do nguyên nhân bệnh lý
- Còi xương do thiếu hụt canxi là nguyên nhân có thể gây rối loạn giấc ngủ ở trẻ em. Ngoài ra thiếu một số vi chất dinh dưỡng khác như Magie, kẽm cũng có thể gây khó ngủ. Đặc biệt, khi trẻ bị thiếu sắt có thể trẻ bị cử động giật chân trong lúc ngủ. Hội chứng này khiến trẻ mệt mỏi, ngủ nhiều vào ban ngày, trẻ ngủ không sâu giấc về đêm.
- Trẻ bị các bệnh lý về nhiễm khuẩn đường mũi họng hoặc hô hấp như viêm họng, viêm mũi, viêm xoang, viêm amidan, viêm phế quản, viêm phổi.. Các chứng bệnh này khiến trẻ khó thở, phải thở bằng miệng, ngủ ngáy do đó trẻ ngủ không sâu giấc.
- Trẻ mắc phải các bệnh lý nội khoa khác như: Viêm tai giữa, trào ngược dạ dày thực quản,… làm ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ giấc ngủ.
- Trẻ bị mộng du: Một số trẻ bị rối loạn giấc ngủ, khiến trẻ mộng du, bật dậy và đi lại, nói hoặc gặp ác mộng khi ngủ,…Chứng rối loạn này khiến trẻ ngủ không sâu giấc hay vặn mình, quấy khóc.
- Ở trẻ béo phì, các nhóm cơ đường thở phì đại làm trẻ bị khó nuốt, khó thở. Điều này làm trẻ thường khó ngủ hơn, hay thở bằng miệng, đổ mồ hôi nhiều về đêm, hay tiểu dầm.
Trẻ khó ngủ do các thói quen sinh hoạt chưa hợp lý
- Nhiều trẻ được bố mẹ tập cho thói quen như được bế bồng, đưa võng nôi trước khi ngủ. Thời gian lâu dần trẻ sẽ phụ thuộc vào những thói quen này khi ngủ. Nếu không được hỗ trợ trẻ sẽ không ngủ được hoặc ngủ không sâu giấc, dễ tỉnh giấc.
- Lịch trình ngủ của trẻ không được sắp xếp hợp lý, trẻ ngủ ngày quá dài, trẻ ngủ giấc sau 5h chiều làm trẻ khó ngủ vào buổi tối.
- Phòng ngủ của trẻ quá nhiều ánh sáng hoặc trẻ sử dụng các dụng cụ phát ra ánh sáng điện tử như ipad, điện thoại, tivi, máy tính trước khi đi ngủ. Ánh sáng quá nhiều sẽ làm cơ thể giảm sản xuất melatonin, một hormon có vai trò quan trọng giúp cơ thể điều hòa nhịp sinh học ngủ- thức, để ngủ ngon và thức dậy tỉnh táo vào hôm sau.
- Môi trường xung quanh quá ồn ào khi ngủ, chỗ ngủ của bé bị thay đổi nhiều làm bé cảm thấy không an toàn, gây khó ngủ.
- Do điều kiện vệ sinh nơi ngủ kém, tã của trẻ bị ướt, quần áo, giường chiếu không sạch làm trẻ ngứa ngáy, khó ngủ.
Việc nhận biết đúng những nguyên nhân gây khó ngủ, quấy khóc ở trẻ sẽ giúp cha mẹ khắc phục và điều chỉnh hợp lý để trẻ ngủ ngon và sâu giấc hơn.
